Thành Cổ Loa là một trong những thành
cổ nhất Việt Nam, thuộc xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Thành là
kinh đô nước Âu Lạc (tên nước Việt Nam thời đó) được vua An Dương Vương xây từ
thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên.
Thành Cổ Loa có 9 vòng xoáy trôn ốc (nên
được gọi là Loa thành), bao quanh phía ngoài thành là hào nước sâu. Hiện nay ở
Cổ Loa chỉ còn lại 3 vòng thành đất: thành ngoài có chu vi là 8km, thành giữa
hình đa giác có chu vi là 6,5km, thành trong hình chữ nhật có chu vi là 8km và
chiều cao trung bình giữa các vòng thành khoảng 4 tới 5m, chân thành rộng từ 20
đến 30m. Các cửa của 3 vòng thành được bố trí lệch chéo nhau, không nằm trên
một trục thẳng, đường nối 2 cửa thành ở cùng một hướng rất quanh co, hai bên có
ụ phòng ngự, do đó việc đánh thành là rất khó khăn.Đền thờ An Dương Vương |
Sơ đồ thành Cổ Loa |
Hiện nay, trên địa bàn xã Cổ Loa đã
được các nhà khảo cổ tìm thấy rất nhiều hiện vật thời đó như mũi tên đồng, rìu
sắt, lưỡi cày, …
Đình làng Cổ Loa nằm phía trong cổng
thành trong (cũng là cổng làng hiện nay), đây là nền nũ của điện ngự triều, là
nơi hội họp của bá quan ngày xưa, do đó trong đình vẫn còn tấm hoành phi “Ngự
triều di quy”. Am Bà Chúa bên cạnh đình làng là miếu thờ công chúa Mỵ Châu,
miếu am bé và nằm nép dưới gốc đa cổ thụ. Bên trong am có một tảng đá hình
người cụt đầu, người dân bảo đó là tượng của công chúa Mỵ Châu.
Đi qua Am Bà Chúa là tới đền Thượng –
đền thờ vua An Dương Vương, được dựng trên nền của nội cung trước đây. Đền
Thượng được làm lại hồi đầu thế kỷ 20, bên trong là tượng vua An Dương Vương
bằng đồng, cửa đền có đôi rồng đá ở bậc cấp (được cho là di vật đời Trần hoặc
Lê sơ). Trước đền có giếng Ngọc, đây là nơi mà Trọng Thủy vì hối hận nên đã tự
tử. Tương truyền rửa ngọc trai bằng nước giếng Ngọc thì ngọc sẽ sáng bội phần.