Chùa Một Cột là
ngôi chùa có một kiến trúc độc nhất vô nhị, có giá trị về lịch sử, tôn giáo, kỹ
thuật và mỹ thuật bậc nhất ở đất Thăng Long. Chùa Một Cột hiện nằm trong quần
thể chùa Diên Hựu, thôn Thanh Bảo, huyện Quảng Đức, ở phía Tây Hoàng thành
Thăng Long vào thời Lý, hiện nay chùa thuộc phố chùa Một Cột, quận Ba Đình và
một trong những ngôi chùa nổi tiếng ở thủ đô Hà Nội.
 |
Chùa Một Cột
|
Theo Đại Việt
sự ký toàn thư, Chùa Diên Hựu được vua Lý Thái Tông khởi công xây dựng vào mùa
đông tháng mười (âm lịch) năm Kỷ Sửu 1049, niên hiệu là Sùng Hưng Đại Bảo thứ
nhất. Vào một hôm, vua Lý Thái Tông (1028 -1054) nằm mơ thấy Phật Quan
Âm tọa trên tòa sen và đưa tay dắt vua lên tòa sen đó. Tỉnh dậy vua liền kể lại
cho các quan trong triều nghe, sư Thiên Tuế liền khuyên vua xây chùa, trong
chùa có dựng cột đá ở giữa hồ, làm tòa sen của Phật Quan Âm như trong giấc mộng.
Chùa xây xong có hình đài sen nghìn cánh đỡ tòa Phật sắc hồng, bên trong đặt
tượng Phật vàng lấp lánh. Các nhà sư đến làm lễ, đi vòng quanh chùa niệm Phật
cầu phúc cho vua sống trường thọ, do đó chùa được đặt tên là
Diên Hựu.
 |
Chùa Một Cột trong khuôn viên chùa Diên Hựu
|
Tòa đài sen (Liên
Hoa Đài) hay còn được gọi là chùa Một Cột có hình vuông với chiều dài mỗi chiều
là 3m, mái cong, được dựng trên cột đá hình trụ cao 4m (chưa tính phần cột chìm)
và đường kính 1,2m. Cột trụ đá là sự gắn kết rất tinh xảo của hai khối liền
nhau, thoạt nhìn thì trông như một khối đá liền. Toàn bộ ngôi chùa được đặt
trên cột đá được tạo nên bởi trí tưởng tượng, mô phỏng hình tượng hoa sen cùng
với những tính toán khoa học về kết cấu, kiến trúc xây dựng. Bằng việc sử dụng
hệ thống móng giằng, các cột chống chéo từ cột đến sàn vừa tạo thế vững chắc,
vừa mang lại được hiệu quả thẩm mỹ cao, trong như những đường lượn của cánh
sen, tạo được sự hài hòa giữ mái và sàn.
Ao vuông là
biểu tượng cho đất mẹ (trời tròn, đất vuông) còn hình ảnh ngôi chùa được chống
lên cao ở giữa thể hiện cho lòng nhân ái soi tỏ khắp thế gian. Bên cạnh đó, ngôi
chùa hòa cùng cảnh quan thiên nhiên xung quanh chùa (ao nước, cây cối xanh tươi)
mang lại sự hài hòa, gần gũi, sự thanh cao, tinh khiết, khiến cho con người có
thể rủ bỏ những ưu phiền, tạp niệm, và có được sự trong sáng của tâm hồn.
 |
Du khách đến thăm chùa Một Cột
|