Lễ hội Cổ Loa |
Lễ hội Cổ Loa được tổ chức hàng nănm bắt đầu từ ngày mồng 6 đến 16 tháng giêng. Hội được tổ chức nhân ngày kỷ niệm Thục Phán nhập cung.Tuy phải làm chứng cho một câu chuyện buồn về sự mất cảnh giác để nước rơi vào tay giặc, song trải qua thời gian, thành Cổ Loa vẫn luôn mãi là niềm tự hào của người Việt Nam về lịch sử chống ngoại xâm.
Làng Cổ Loa gồm 12 xóm nhưng hội Cổ Loa là của
chung một cụm tám làng (ngày trước gọi là Bát Xã) gồm: Ðài Bi, Sàn Dã, Cầu Cả,
Mạch Tràng, Văn Thượng, Thư Cưu, Cổ Loa, Xép. Cả 8 làng này đều thờ Thục Phán
nên đều tham gia tổ chức hội.
Sáng ngày mồng 6 làng tổ chức lễ rước văn tế từ
nhà vị tiên chỉ ra đền để tế thần. Theo thông lệ, văn tế soạn thảo được đặt lên
giá, khi 12 ông trưởng xóm đến đông đủ cả thì bắt đầu sửa lễ. Mở đầu là năm lá
cờ ngũ hành, tiếp đó đến phường bát âm giá văn tế đặt trong kiệu long đình có
lọng che. Nối tiếp là quan viên trong làng và các vị kỳ mục đi theo.
Ngoài sân đền, cờ hội, cờ đuôi nheo cắm thẳng
hàng từ đường xóm vào tận sân đền Giữa sân là cột cờ lớn, phía trên phấp phới
lá cờ đại. Sát cửa đền, hai bên là đôi ngựa hồng, ngựa bạch đầy đủ yên cương
sặc sỡ.Tiếp ra phía ngoài là đồ lễ bộ và bát bưu. Khoảng giữa sân là kiệu của
12 xóm. Trước cửa đền,hương án lớn bày bộ ngũ sự bằng đồng và các lễ vật cùng
hộp kính đựng đôi hia màu vàng. Bên cạnh còn có một hương án nhỏ, phía trên bày
một chiếc đỉnh và đôi hạc đồng cùng chiếc nỏ, bó tên và một thanh kiếm. Nỏ này
được sơn son thếp vàng là biểu trưng của nỏ thần xưa.
Khi một hồi tù và rúc lên báo hiệu đám rước văn
đã tới, long đình được kính cẩn khiêng đến đặt phía trước hương án. Lúc này phường
bát âm nổi nhạc, tiếng tù và hân hoan đón chào. Cuộc tế lễ bắt đâu, kéo dài tới
quá giờ Ngọ. Trong lúc quan viên, kỳ mục lần lượt làm lễ tế trước bàn thờ, dân
chúng quỳ làm lễ theo thì ở nội tự, một số kỳ mục được cử ra tiến hành đại diện
cho xóm làng cầu nguyện nhà vua phù hộ cuộc sống yên bình, thịnh vượng.
Buổi chiều, đám rước thần có đông đảo dân làng
tham gia. Thứ tự các cuộc rước bao gồm cờ quạt, long đình, tự khí, bát bửu,
phường bát âm, quan viên lễ phục chỉnh tề bưng theo khí giới của nhà vua cùng
tuần hành trong vài giờ từ sân đền Cổ Loa ra đến đầu làng thì giải tán.
Còn phần hội thì kéo dài tới rằm tháng giêng
bằng nhiều trò vui. Tối ở đình làng có đốt pháo hoa, hát ca trù, hát tuồng. Ban
ngày, các cụ ông chơi bài, đánh cờ. Các cụ bà đi lễ đình lễ chùa. Thanh thiếu
niên nam nữ có trò chơi: đánh đu, đấu vật, kéo co, leo dây, bắn cung nỏ, cờ
người, thổi cơm thi, chọi gà, đánh đáo mẹt...
Trong những ngày hội Cổ Loa, nhân dân quanh vùng
cùng khách thập phương đến xem thật đông, coi đây là dịp vui xuân có ý nghĩa.